Næstum 100% rugl frétt í Fréttablaðinu

Flesta daga rekst ég á lélegar fréttir, þær er að finna reglulega á öllum miðlum. Stundum er þetta mat manns á fréttunum byggt á huglægum þáttum eins og að viðfangsefnið sé "ekki frétt" eða að frétt sé einfaldlega illa skrifuð, ill skiljanleg. Svo eru það þessar vondu frétt þegar fréttamaður er að fjalla um eitthvað sem hann hefur ekkert skynbragð á og ruglar hugtökum út í eitt. Þetta sést oft þegar verið er að þýða greinar úr öðrum tungumálum.  Svo er það hrikalega pínlegt þegar fjölmiðlar birta fréttatilkynningar hverskonar sem fréttir - umhugsunar- og gagnrýnilaust! 

 

Dæmi um afskaplega óvönduð vinnubrögð er að finna í Fréttablaðinu í dag á bls.  4 undir eftirfarandi fyrirsögn:

 

Það fyrsta sem ég skynjaði var að rannsóknarblaðamaðurinn ætlaði sér að að gera mikið úr málinu Fyrirsögnin átti að vera sláandi. Hið ósagða átti að vera öskrandi OKUR.  Í mín huga er 40% álagning reyndar sláandi.

 

Lítil þá. 

 

Tilfinningaleysi fyrir viðfangsefninu blasir sumsé við strax í fyrirsögninni, en ruglið heldur áfram, síðar segir í fréttinni:  "Samkvæmt upplýsingum frá Levi‘s búðinni er innkaupsverð á gallabuxunum um fjörutíu prósent af útsöluverði verslunarinnar, sem er 9.990 krónur. Innkaupsverðið, sem innifelur flutningskostnað, er því rétt tæpar 4.000 krónur á hverjar buxur.

Á innkaupsverðið leggst síðan 15 prósenta tollur, og 24,5 prósenta virðisaukaskattur ofan á það. Þá er innkaupsverð, eftir toll og skatt, orðið 5.727 krónur. Þær 4.263 krónur sem eftir standa eru álagning verslunarinnar"

 

Dæmalaust rugl.

 

Ef upplýst er að innkaupsverð sé 40% af útsöluverði þá þýðir það ekki að álagning sé 40%. Ætli það láti ekki nærri að álagning sé um 75%. Framlegðarstig er hins vegar nærri 40%. Þetta rugl setur mig svo í þá stellingu að ég efast um að eitthvað sé að marka þessa frétt.

 

Blaðamaður sem er að skrifa um verðlag og verðlagningu, en ber lítið skynbragð á helstu hugtök, þarf ekki að vera skrifa flókna grein til þess að klúðra málinu. Þessi blaðamaður ruglar saman álagningu og framlegðarstigi, skilur ekki virðisaukaskatt, hefur að því er virðist ekkert skynbragð á það hvað sé mikið eða lítið í þessu sambandi.  Síðan er það pirrandi að blaðamaður skuli ekki (ekki sjáanlega) gera tilraun til þess að afla sér upplýsinga um hvort að það sé rétt og/eða eðlilegt að að innkaupsverð (CIF) á brókunum sé um 4.000 krónur.  Kannski er það mikið lægra!

 

Ég tek það fram að ég hef enga hugmynd um hvert það er, en mig grunar að álagning á fatnaði í íslenskum verslunum sé að jafnaði nærri 200% en 40%. Eins grunar mig að erfitt sé að fá "merkja" gallabuxur undir 10þúsund krónum. Þar sem ég er ekki fréttamaður leyfist mér að birta hér grun minn án þess að færa fyrir því nokkur rök.

 

Dæmið hefði átt að líta út eitthvað á þessa vegu: (Innkaupsverð + flutningur) * tollur% * álagninga% * vsk%  eða  3987 * 1,15 * 1,75 * 1,245 = 9.990

 

Rétt er að skilgreina innkaupsverð sem það verð sem varan er keypt á.

Kostnaðarverð (flutningur, tollar, önnur opinbergjöld) er síðan það verð sem varan stendur á hjá söluaðila (á hverju stigi, virðiskeðjunnar). Þetta þýðir að kostnaðarverð getur verið það sama og innkaupsverð.

Álagning er síðan sú upphæð sem er lögð ofan á kostnaðarverið svo úr verður söluverð án VSK. Rétt er það að álagningin er hér sama og framlegð, eða sú upphæð sem verður eftir hjá söluaðila. En framlegðarstig er síðan hversu stór hluti þessi tala er sem hlutfall af söluverðinu.

Ofan á þetta kemur síðan 24,5% virðisaukaskattur (þeim VSK sem greiddur er við innflutning á ekkert að flækja inn í þetta dæmi). Rétt er í svona saman burði að hafa í huga að VSK getur verið mismunandi á milli landa.

1000 herramenn og milljónir á milljónir ofan í kassann

Herrakvöld Fylkis, sem var haldið í gær í íþróttahúsi okkar Fylkismanna tókst að venju vel, reyndar fannst mér það takast betur núna en oftast. Þetta er ein helsta fjáröflun knattspyrnudeildarinnar og grunar mig að metin hafi fallið á öllum sviðum í ár. Það vorum nærri því þúsund herramenn sem mættu í gær og þeir hafa aldrei verslað meira (veitingar, happdrætti, málverk). 

Fallegur veislustjóri og smá klúbbur í norðri

Gísli "út og suður" Einarson er jafn skemmtilegur og hann er falllegur (hér styðst ég við hans eiginn fegurðarmat). Fáir hafa stjórnað þessari veislu betur en hann, þrátt fyrir að hann hefði brugðið sér frá um stund. Hann fór "út og norður", skrapp í Grafarvoginn þar sem Fjölnismenn höfðu náð að smala saman sæmilegum hópi karla, nokkrum tugum víst. Flott hjá Guðlaugi og félögum, þetta er víst ört vaxandi klúbbur þarna hjá þeim. 

 
Allt er fertugum fært

Vilbjörn (Villi borgó og Bjössi bloggó) mætti og flutti stutta (mínútu á mann, yeah right) en góða ræðu, bæði var hún skemmtileg og eins voru í henni góð tíðindi - í tvennum skilningi. Fyrst er það útfylltur tékki upp á 1,5Mkr sem á að hjálpa klúbbnum við að halda upp á 40 ára afmælið sitt á árinu. Og svo var það óútfylltur tékki. Vilbjörn sagði að Fylkir væri vel rekið félag og sannarlega  fyrirmynd annar og að borgin ætlaði sér að koma rausnarlega að byggingu stúku við völinn okkar - viðræður þar að lútandi væru í farvatninu.

Gagnvirkur prestur er góður prestur

Séra Hjálmar Jónsson var ræðumaður kvöldsins, frábært mál hjá honum. Það vakti athygli mína hversu vel honum tókst að tala við salinn og flétta ræðu sína eða öllu heldur mál sitt við það sem fram hafði farið um kvöldið og um leið og hann talaði. 

Eftirherma og verðandi fjöldamorðingi

Jóhannes eftirherma Kristjánsson, sem hefur verið með okkur Fylkismönnum (með hléum þó) svo lengi sem menn muna var þræl flottur. Hann var reyndar líka að kitla strákana í Grafarvoginum. Ég veit eiginlega ekki hvert horfir með hann Jóhannes, kallinn verður bara betri og betri með hverju árinu sem líður og þar sem hann er ekki nema fimmtugur þá getur þetta ekki endað vel. Ef heldur sem horfir þá kæmi það mér ekki á óvart að menn fari að hrökkva upp af á herrakvöldinu - drepist hreinlega úr hlátri.

Ofurverðbólga

Jón Magnússon stjórnaði málverkauppboðinu - það er líka fastur liður, hann gerði það vel - fastur liður einnig. Ekki er nokkur vafi á því að Jón á nokkurn þátt í því að hífa upp tilboðin ná þeim upp í "næs ránd nömber". Tólf myndir (og tvær treyjur) voru boðnar upp og fengust fyrir þær dálagleg summa - þetta var met ár. Ekki orð um það meir.

 
Fumlaus fagmennska

Kvöldið er í föstum skorðum. Hjá flestum byrjar kvöldið svona upp úr hálf sex, þá fara menn að hópa sig saman í upphitunarboðum þar sem menn skvetta svolítið á sig. Slík boð eru um allt hverfið og er sum ansi fjölmenn svo að ferja þarf mannskapinn með rútu upp í höll, en þangað taka hóparnir að streyma upp úr hálf átta. Dagskráinn hefst kl. 19:15 eða þannig og prógrammið er keyrt í gegn af stakri fagmennsku - ekkert fum og fát. 

Eldhús sælkerans hefur séð um að fylla á trogin í mörg ár og er mér til efs um að nokkur kunni betur á þetta en Jón Þór og hans lið. Einar Ágústsson hirðljósmyndari klúbbsins sér um borðaskipulagið og raðar hópunum niður eftir kúnstarinnar reglum. Hann sér líka um að festa kvöldið í bita og bæti. Stelpurnar í hverfinu sjá svo um að selja okkur fljótandi veitingar og happadrættismiða.    

Kvöldið er í föstum og taustum skorðum - svona rétt eins og það á að vera.

Dansandi karlar - Áttahundruð stykki eða svo!

Þá er komið að því, bóndadagurinn er í dag sem þýðir að ég er að fara á Herrakvöldið (með stóru hái). Þetta eina og sanna, það lang fjölmennasta.

 

Ég er að tala um Herrakvöld Fylkis, en það sækja um 800 plús karla af öllum stærðum og gerðum, sem dengja í sig öli og brennivíni á meðan þeir slafra í sig eitthvað af ógeðslegu súrmeti og kæstum viðbjóði.

 

Æðislegt, ekki satt?

 

Undanfarin 15 ár eða svo hef ég tekið slaginn, keypt ógrynni af happdrættismiðum og slatta af  málverkum hef ég keypt á illræmdu uppboði kvöldsins.

 

Þrátt fyrir að ballið sé búið snemma eða svona uppúr miðnætti þá er ég oftar en ekki  í ekkert of góðu standi þegar ég kem heim, hum, í einhver skipti hef ég nánast oltið yfir þröskuldinn.

 

Í etti skiptið þegar ég var búinn að hlamma mér í sófann heima þá fór Helga að spyrja mig hvað við gerðum nú á þessum herrakvöldum, ég reyndi eftir bestu getu að skýra frá því en tókst eitthvað illa upp. Í þynkunni daginn eftir þá spurði ég hana hvað hún vildi eiginlega vita, þá spurði hún mig "ég meina, dansið þið til dæmis?" ...

 

Ég veit ekki hvert ég ætlaði, í hugskoti mínu sá ég mynd sem var hreinlega drep fyndin. Sjáið þið fyrir ykkur 800 hundruð gæja nett sveitta í bömpi eða lambaða?

 

Ekki ég.

 

Microsoft og blendingar eru málið - en ekki klámið!

Það er rétt að klámið hafði eitthvað að gera með að VHS'ið vann Betuna, málið er að Sony bannaði að klámi væri dreift á Betu á meðan nóg var til að klámi á VHS spólum. En það á ekki gera of mikið úr þætti klámsins, aðrir þættir höfðu þar mikið meira að segja (lengri upptökutími og minni framleiðslukostnaður). Sama á við í dag, klámiðnaðurinn fer einfaldlega þangað sem hann kemst, eltir aurinn - fyllir allar holur ef svo má að orði komast.

Ég var standur á CES fyrir 2 árum þegar Blu-Ray og HD DVD stríð hófst fyrir alvöru. Þetta var og er svona „minn er mikið stærri en þinn” slagur. Það fyndna og góða við þetta er að það skiptir okkur (neytendur) ekki nokkru máli hver vinnur. Það er algjör óþarfi að taka stöðu með eða á móti.

Eftir að hafa aðeins kynnt mér mál þarna á CES, sannfærði ég sjálfan mig um að mér væri flatt sama hvort formatið hefði betur. Þóttist ver nokkuð viss um að það yrði Microsoft sem tæki af okkur ómakið. Hvað sem Gates og félagar ákveddu að styðja „native” í Windows XP og síðar Longhorn (nú Windows Vista) myndi vinna. Fannst samt að Blu-Rey hefði vinninginn svona tæknilega, en HD DVD virtist ætla að verða talsvert ódýrari.

Á CNET er að finna góða grein um HD-DVD vs. Blu-ray og eins má fylgjast með hver er að pissa lengra í fínni grein á wiki.

Nokkrum mánuðum síðar var ég á CeBIT, slagurinn var enn í fullum gangi og maður var hálf-ruglaður á stöðunni, rétt eins og þegar DVD plús-r og mínus-r slagurinn stóð sem hæðst. Ég spurði menn bæði hjá Samsung og Hitachi (sem bæði tilheyra blágeisla kampinum) hvort að ekki yrði einfaldlega til blendingstæki (hybrid), tæki sem læsi bæði formin - menn töldu að svo yrði ekki. Báru fyrir sig tæknilegum, kostnaðarlegum og markaðslegum ástæðum - fullt hús, sum sé.

Eftir CeBIT var ég enn sannfærður um að Microsoft hefði völina.

Það var svo þremur mánuðum síðar að Microsoft valdi HD DVD í samstarfi með Toshiba og Intel - þetta var sum sé ákveðið! Engin spurning þetta var dauðadómur yfir blágeisla. Hann var svo gott sem dauður, blessaður!

Það var svo á CES núna í ár sem LG kynnti einmitt slíkan blendingsspilara sem byggður er skv. Total HD eða THD staðli Warner Bros (WB eru með sæmilegan Hi-Def kynningar vef). Þessi spilari fékk „Best in Show” viðurkenningu þeirra hjá CNET. Hann kostar ekki nema litla 1.200 USD - outch.

Á síðasta ári fór ég að efast, kannski væri þetta ekki svona einfalt eftir allt. Er hugsanlegt að Betamax á móti VHS á móti Video 2000 sagan endurtaki sig ekki? Að bæði þessi form muni einfaldlega lifa þokkalegu lífi. Útilokað?

Ég held ekki.

Tölvuleikjamarkaðurinn er skiptur í mörg formöt: PC, PS2, PS3, Xbox, Xbox360, PSP, Nitendo og Wii.

Sama gildir um kvikmyndamarkaðinn (leigu/sölu): VHV, DVD og PSP.

DVD brennara slagurinn stendur enn, pústrar og kýlingar sem enginn tekur eftir lengur. Þar tókust á DVD+R og DVD-R. Reyndar er líka til DVD-RAM sem sennilega var „áreiðanlegasta” tæknin, en en mun ekki fljúga. Hvort formið menn velja sér skiptir ekki lengur máli, flestir DVD skrifarar eru í dag s.k. DVD±R.

ES. Ég ætla mér ekki að kaupa Hi-def spilara fyrr en verðið á þeim hefur fallið um circa 2/3, Sem hentar væntanlega prýðilega þar sem það verður líklega á svipuðum tíma og raunverulegt Hi-def efni verður fáanlegt í miklu mæli. 

Mun klámið ráða úrslitum?

Ofbeldi, tölvuleikir og Netið - þrjú

3. kapítuli. 

Ég skrifaði áður að umræðan um tengsl á milli ofbeldis í tölvuleikjum og raunverulegs ofbeldis hafi fylgt okkur í tvo áratugi, það á við um umræðuna hérna heima, en í BNA má rekja þessa umræðu aftur um þrjátíu ár.

Fyrsti tölvuleikurinn sem olli umtalsverðum skjálfta í henni Ameríku var Death Race, sem kom út árið 1976. Þetta var svona spilakassaleikur með kubbagrafík og í svart hvítu. Leikurinn gekk út á að reyna að keyra niður fólki eða öllu heldur hvíta kubba og strik sem trítluðu yfir skjáinn og með verulega góðum vilja var hægt að ímynda sér að væri "fólk". Ég efast um að stífustu siðapostular dagsins í dag myndu svo mikið sem lyfta brún yfir Death Race í dag. Líklegra er að fólk einfaldlega færi að skellihlæja - „úbbs var það þetta sem við vorum að atast yfir þá, æi.”

 

 

Nýr tími, nýtt rúm.

 

Nýir tímar breyta svo ekki því að leikurinn var byggður á bíómyndinni Death Race 2000 sem hafði komið út ári áður og er ein af mínum uppáhalds B ræmum. Í myndinni á sér stað algerlega glórulaust ofbeldi, saga hennar er dæmalaust rugl, enda átti hún að gerast hvorki meira né minna en 25 ár fram í tímann.  Þetta horfði ég á og hafði gaman af.

 

Og geri enn.

 

 

 

Ég er umvafinn ofbeldi og hrottaskap: fréttir, sjónvarpsþættir, kvikmyndir, skáldsögur, myndasögur og já blessuðu tölvuleikirnir. Það er sama hvert litið er, þar er ofbeldi. Svona nánast.

 

Ofbeldi selur.

 

Fjölskyldur spila gömlu góðu borðspilin þar er megin reglan sú að sá vinnur sem valdið hefur, valdið fær maður með því að vinna stríð, drepa andstæðinginn, sama gildir um ýmsa útileiki barnanna.  Og leiki fullorðinna líka; "laser tag", "paint ball" hafa verið vinsælir hjá fyrirtækjum í mörg ár sem liður í hópefli - þeir ganga út á það að drepa. Því fleiri sem þú drepur því betri ert þú. Slátrum þeim ....

 

Hópefli, var það ekki!

 

Svo er það „góði” félaginn í bíómyndinni - þetta er okkar maður, hann drepur að jafnaði fleiri en nokkur annar í sömu mynd. Okkur finnst þetta flott, við gleðjumst yfir sigrum hans. Myndin þarf ekki að vera ógeðsleg, ekki einu sinni ógeðfeld. Þvert á móti.

 

"Shaken, not stirred", rétt sísona.

 

Kill'em all! Rétt sísona.

 

Við erum og höfum verið á kafi í ofbeldi, sér í lagi ofbeldis afþreyingu, áratugum saman. Af hinu (dýra-, heimils-, barna-, félagslegu-, o.s.frv.) viljum við ekkert vita. Reglulega, á hverjum tíma, hefur verið hrópað; hingað og ekki lengra, bönnum þetta og já endilega hitt líka - svona í leiðinni. Setjum lög.

 

Lög og tilskipanir um boð og bönn hafa komið og farið. Eiga eftir að koma.

 

Og fara.

 

Hvernig dettur nokkrum manni í hug, eða það sem er hálfu verra heilu þjóðþingi, eða jafnvel enn verra heilu yfirþjóðleguþjóðþingi, hum..., að hægt sé að stöðva útbreiðslu einhverra ákveðinna leikja eða mynda eða blaða eða leikrita, ljóða, bóka? Það er álíka vitleysisgangur og tilraun til þess að banna mönnum að spila fjárhættuspil á Netinu, eða að drekka áfenga drykki - brennivín....

 

Aha... umræða um boð og bönn endar oft í einhverskonar tómarúmi eða hring. Tjáningarfrelsi og einstaklingsfrelsi stangast á við, að því er virðist, siðferði, siðvernd - almannaheill. Rök hætta að virka.

 

Hringur hefur ekkert upphaf og engan enda.

 

Þeir sem ráða, í því rúmi, á þeim tíma, enda svo með því að beita "af því bara" rökum. "Af því bara að það er bara svoleiðis". "Af því bara að svona hefur þetta alltaf verið", "Af því bara allir segja það...". "Af því bara að öllum finnst það!". "Af því að þetta er ekki gott fyrir hinn eða þennan hópinn".  Af því bara...

 

... það er auðveldara!

 

Auðveldast!

 

.... eða að drekka brennivín, eða reykja hass, sjúga kókaín, sprauta sig með heróíni... hvar stoppum við, hvað má og hvað má ekki - hvar er línan dregin?

Er línan mín

línan þín?

 

Hvað með þau, þá og þær?

 

Sennilega erum við, flest,  sammála því að draga þurfi línur. Þannig er samfélag okkar úr garði gert. Af þvi bara.... En hvernig stendur á því að bandaríkjamenn herða ekki lög um vopnaeign - blasir ekki við að morðum myndi fækka? Ég meina þar í landi. Burt með byssurnar - bönnum þær, allar - alstaðar! Af hverju má reykja gras "and inhale" í Amsterdam? Og éta sveppi líka! Hvernig stendur á því að gleðikonur, þið vitið hórur, eru á hverju horni (á svoleiðis hornum) í Hamborg? Hver leyfir að í Las Vegas spili hundruð þúsunda manna fjárhættuspil á hverju kvöldi? Það er enginn hámarkshraði á hraðbrautum Þýskalands  - hvernig má það vera? Grænlendingar drepa hvítabirni! Í Kópavogi mega stúlkur stripla fyrir stráka en ekki í Árbænum ! Inúítar í Alaska drepa hvali? Jamm og Íslendingar við Ísland! Hver leyfir Írökum að hengja fólk? Þeir hafa alltaf tuggið kókalauf í Andesfjöllum, indíánarnir, af hverju þeir en ekki ég?  ... buena vista!

 

En af hverju má ég ekki kaupa mér parkódín í apótekinu mínu þegar ég þarf þess? "Ég er með hausverk - alveg satt!", ætti að duga, mér og apótekaranum, lögreglunni, löggjafanum, dómaranum og almætinu.

 

Staður og stund.

 

Hvað sáu margir íslendingar myndina "Á valdi tilfinninganna", það tókst að banna hana. Þrátt fyrir að Davíð, já meira að segja Davíð berðist fyrir því að leyfa sýningu hennar. Stendur það bann enn?

 

Vann ekki ekki Davíð, Golíat?

 

Það var ekki ofbeldi. Eins og ég skil það! Ofbeldi þá.

 

Það er engin ástæða til að efast um að með því að setja boð, bönn og höft megi minnka dreifingu "óæskilegs" efnis (mynda, leikja, efna, hugmynda ...) og þar með neyslu þess efnis. En á sama tíma verðum við að átta okkur á því að slíkar aðgerðir munu ekki koma í veg fyrir neyslu þessa forboðna efnis. Aldrei.

 

Á hverjum tíma hafa menn bannað og heft - þekking hefur verið bönnuð. Jörðin er flöt, sólin snýst um jörðu, það er aðeins einn guð. Við, mennirnir, eigum ekkert skylt við apa. Nekt, hommar, kommar, hass, tónlist, gyðingar - allt saman bannað.

 

Það er svo auðvelt.

 

Vá, þetta heitir að missa sig... nú spóla ég til baka, aftur að efninu.

 

Aftur að tölvuleikjunum.

 

Ég er ekki að halda því fram að ljótir tölvuleikir eða bíómyndir, eða djöfulgangur í sjónvarpi geti ekki haft áhrif á unga og ómótaða huga - jafnvel fullorna undir einhverjum kringumstæðum. Það sem ég er að segja er að þetta efni er ekki rót vandans.

 

Víst er að ef maður leitar uppi lærðar rannsóknir á áhrifum ofbeldis í bíómyndum eða tölvuleikum á mannskepnuna verður maður ekki margs vísari. Svo kröftuglega stangast niðurstöður þessara kannana á.

 

Meira um þetta í næsta kapítula. Klukkan tifar...

 

ES. Þeir sem hafa áhuga á því að stofna fan club, "FC Death Race" endilega hafa samband við mig.

Wikiseek opnuð

Wikiseek mun opna á morgun skv. fréttatilkynningu frá searchme, en opnaði raunar um miðjan dag í dag.

Wikiseek er leitarvél sem takmarkar leit sína við Wikipedia frjálsa alfræðiritið og þær síður sem vísað er á úr wikipedia (hum AÐEINS). Viðskiptahugmyndin á bak við Wikiseek er í ætt við t.d. módelið hjá Google þ.e. að selja auglýsingar í tengslum við skoðunarefni þess sem er að leita. Nema hvað "stór" hluti af væntum hagnaði Wikiseek mun verða gefinn til Wikipedia Foundation sem sjálfeignarstofnun er rekur Wikipedia.

Fróðlegt verður að fylgjast með því hvort að Wikiseek muni fljúga. Ég hef notað Wikipedia lengi við öflun hverslags upplýsinga og er í mínum huga ekki nokkur vafi á því að Wiki er sú lind á Netinu sem dugir mér hvað best við slíka iðju. Ég þekki ekki annað tól þarna úti sem hefur aukið afköst mín jafn mikið, já og gleði. 

 

 

En til hvers wikiseek? Wikipedia sjálf er með ágætis leitarvél innbyggða og er ekki nóg af þessum leitarvélum? Getur nokkur gert þetta betur en google?

 

 

Ætli menn hafi einfaldlega ekki séð tækifærið. Það er þarna ég lofa því, tækifærið er best mælt í fjölda þeirra sem sækja í wikipedia. En google er þarna líka og hjá google nýtur wikipedia forgangs sem þýðir að google skilar vísunum í wikipedia framarlega. Þetta er einfalt að sýna með lítilli tilraun.

 

Leitum eftir 10 orðum og sjáum hver niðurstaðan verður:

 

Leitar orð / skilar Wiki nr. X í leitarniðurstöðu google

1. olive / 1
2. lunar lander / 6 (nr. endilega skoðið þennan leik sem ég rakst á í 3 sæti APOLLO LUNAR LANDER SIMULATOR)
3. hekla / 2
4. brúarfoss / 48
5. alþingi / 3
6. football / 6
7. handball / 21
8. google / 44 (þau hjá google gæta þess vel að google síður allra þjóða komi fyrstar)
9. wikipedia / 1 (is.wikipedia.org ef ísl. gúgl, en.wikipedia.org ef enskt gúgl)
10. brennivín / 1

Þessi tilraun sýnir að google er þegar tjúnað inn á wikipedia og því eðlilegt að spyrja sig hvor að wikiseek geti nokkurn tíman flogið!

Ég sakna þess að sjá ekki vísanir í íslensku wikipedia dúkka meira upp þegar leitað er með íslenskum orðum (ath. á þessu virðist vera munur eftir því hvort að leitað er í gegnum enska gúglið eða það íslenska).

Ég tók wikiseek til kostanna áðan. Fyrir utan nokkra bögga (t.d. ganga ekki séríslenskir stafir í leitarstrengnum), en hafa þarf í huga að wikiseek er en í beta, þá er engin spurning að wikiseek leitin er talsvert betri en leitin í wikipedia sjálfri, bæði eru niðurstöðurnar betri og fást hraðar.

Niðurstöðurnar eru betri vegna þess að það fæst önnur og hentugri fyrsta sýn á viðfangsefnið. Það er líka flott að sjá hvernig wikiseek notar efnisflokka, sem eru ríkur hluti af uppbyggingu alfræðiritsins. Kannski er það svo það allra besta við niðurstöður úr wikiseek að þær eru hreinni en úr öðrum leitarvélum (vegna þess að wikiseek birtir ekki allt og ekkert, heldur takmarkar sig við wikipedia og tengdar síður). Sem þýðir minna rusl.

Það vekur svo upp spurningu um hvort að þessi staðreynd kunni ekki að ógna wikipedia! Mun þetta virka sem hvati á spammara og aðra Netþorpara til að auka bull síður og bull á góðum síðum inn á wikipedia?

Ekki meira um þetta hér, en ég hvet fólk til þess að prófa.

 

Eftir stendur spurningin hvort wikiseek eigi möguleika í google. Fólk er ekkert að flögra á milli leitarvéla og á með undirmeðvitundin dæmir að google sé best þá gúggla menn. Svo einfalt er það, ekki satt? Eða hvað?

Nú er bara að vona að undirmeðvitund mín nái að temja sér að stýra mér á milli gúgglsins og wikísins.

Mitt næsta verk verður að skipta út wikipedia flýtikrækjunni á tækjaborðanum hjá mér og setja wikiseek í staðinn. Framvegis verður wikiseek mín leið inn á wikipedia.

Leitavélar dagsins í dag eru frumstæðar, sett í samhengi við tölvur þá eru þær svona álíka og gataspjaldavélar frá sjöundaáratugnum í samanburði við fartölvur dagsins í dag. Við munum sjá miklar framfarir á allra næstu misserum og er wikiseek dæmi um spor í þá átt.

Joost bráðum í loftið - leiðrétting við frétt á Mbl.

Janus Friis og Niklas Zennström koma báðir að stofnun „The Venice Project” og þar með „Joost”.

Niklas réði Janus til sín hjá Tele2, þeir fóru saman í það að setja upp nýjan ISPa í Danmörku. Þeir hættu þar og hófu þróun á KaZaA, sem þeir komu í loftið. Kazaa var umdeilt deiliforrit ("peer-to-peer file sharing") vegna ávirðinga um höfundaréttarbrot (svipuð saga og af Napster) - þeir gerðu sum sé allt brjálað í Hollywood. Næsta verkefni var svo Skype, sem þeir seldu fyrir einu og hálfu ári til eBay fyrir litla 2,6M USD. Í dag eru að jafnaði 8,5 milljónir manna tengdir inn á Skype. Skype gerir símafélög um allan heim brjáluð. Næsta verkefni er sum sé dreifing sjónvarpsefnis, það sem ég skil af hugmynd þeirra er klárt, en enn vantar aðeins uppá að ég skilji gangverkið til fulls. Og það er einmitt þar sem snilli þeirra félaga liggur, að sjá tækifæri sem flestir aðrir gera ekki. Joost á svo eftir að gera allt klikkað, ætli það verði ekki Hollywood sem heyrist mest í aftur.

Rangt er að kalla The Venice Projcet upp á íslensku „Venusarverkefnið“, það væri nærri lagi að tala um „Feneyjaverkefnið”.

Ég er ekki viss um hvað Mbl. er að fara þegar þeir segja að Joost gangi út á að búa til „sýndarsjónvarpskerfi” en hey þetta er þýtt úr danskri frétt.

Allt að einu þá hefði ég gaman að því að komast yfir Joost, ef einhver er þegar „betaþoli” sem er að lesa þetta má hann eða hún endilega tilnefna mig.

Stofnendur Skype ýta úr vör ókeypis netsjónvarpi

Ofbeldi, tölvuleikir og Netið - tvö

2. kapítuli

 

Ég skrifaði í gær að mér finnist spilakassa umræðan í borgarstjórn sem getið er um frétt Mbl. frá 1979 vera fyndin.  Ég stend svo sem við það, fréttin er bráðfyndin, en ég er ekkert viss hvað mér hefði fundist í rauntíma.

 

Allar athafnir okkar mannanna verður að skoða í samhengi tíma og rúms - umhverfið, tíðarandinn skipta öllu máli.

 

Mér finnst t.d. umræðan í dag um spilakassa HÍ eða hugmyndir um lög gegn spilavítum á Netinu ekkert vera fyndin - þetta er alvarlegt mál sem mér finnst að þurfi að ræða. Líf og heilsa fólks er í veði en það er líka frelsi einstaklings og lögaðila til athafna. Ég styð bæði.

 

Þetta er efni í aðra grein. En ég skýt því að hér að ég er þeirrar skoðunar að allar tilraunir til þess að banna kaup eða sölu þjónustu á Netinu - þjónustu sem er vel að merkja lögleg og veitt af löglegum fyrirtækjum - munu renna út í sandinn. Slík tilraun væri tímaskekkja.

 

Og ofbeldi?

 

Eftir áratug eða tvo verður flest ef ekki allt sem skrifað verður um það mál orðið broslegt - „hvað voru menn eiginlega að hugsa, þarna 2007!” Enda komin önnur viðhorf, aðrar ógnir. Eins og þessi: „Þú leggur undir allt sem þú átt og við tvöföldum það þegar þú vinnur. Hjá okkur er vinningshlutfallið 49,5%. Settu kortið í raufina og ýtu á græna takkann. Bling.... Því miður þá ...”.

 

Heppinn!

 

Nýr tími, nýtt rúm.

 

Í den var mikið slegist (í den hjá mér er fyrir tíma „ofbeldis” í tölvuleikjum), ég slóst. Ég „fór í slag”, þá var selgist upp á eitthvað t.d. hilli stelpnanna - málin voru útkljáð. „Eigum við að slást upp á það?” eða sísona „vilt þú koma í slag, gerðu það” - já menn áttu það til að slást bara svona upp á fönnið.

 

Það hefur verið ráðist á mig algerlega af tilefnislausu, af manni sem ég vissi ekkert og veit enn ekkert hver er. Eitthvað rámar mig í það að menn hafi beit vopnum (barefli, hnúajárn) á Hallærisplani á þeim árum sem ég vandi komur mínar þangað, á bilinu '77 til '80. En það var örugglega ekki algengt.

 

Í þá tíð hefði almannarómur væntanlega dæmt að pungspark væri það allra versta sem nokkur maður gæti gert öðrum manni. Já engin spurning; hnitmiðað spark í hreðjarnar var hámarks hrottaskapur.

 

Og er.

 

Talað er um aukið ofbeldi (í víðum skilning, slagsmál, barsmíðar, misþyrmingar) í samfélaginu, en ég er samt ekkert viss um að meira sé slegist núna en gert hefur verið í gegnum tíðina. Jafnvel minna.  Menn hafa verið kýldir kaldir út um allt land síðan ég fór að taka eftir fréttum. Kannast ég vel við að mér eldri menn segi sögur sem staðfesta að í þeirra tíð hafi handalögmál hverskonar verið tíð. Það mátti ekki koma bræla í nokkra daga þá loguðu heilu plássin frá fjöru til fjalls í slagsmálum. Þá var líka mikil harka -  jafnvel nokkur pungspörk um hverja helgi.

 

Harka já. En ekki villimennska.

 

Læknar á slysamóttöku mæla aukna tíðni alvarlegra meiðsla eftir ofbeldi. Þeir kenna um aukinni neyslu sterkra/harðra vímuefna. Eiturefna. Sama segir lögreglan.

 

Enn er ég hér aðeins að vísa í tvær fréttir af mörgum tugum ef ekki hundruðum sem fjalla um þetta efni.

 

Nú vilja menn kenna tölvuleikjum og Netinu um.

 

Hlé...

 

PS. Af pungsparki

Ég sparkaði í það minnsta einu sinni í pung, það ég man. Man ég það nánast eins og það hefði gerst í fyrradag.

 

Ég var í hörku slag við strák sem var 2 árum eldri en ég og líkast til eitthvað sterkari. Ég hafði samt í fullu tré við hann og var að því að mér fannst að hafa hann undir. Þá sparkaði hann í mig, þarna á versta stað og við það steinlá ég. Þetta var góður vinur minn og alls enginn hrotti. Ég mótmælti fólskubragði og hlé var gert á bardaganum. Drengilegt? Já. Stjúpid? já.

 

Eftir smá hvíld þar sem ég fékk „sanngjarnt” tækifæri til þess að jafn mig af sárasta verknum eftir fólsku sparkið var flautað til leiks að nýju. Það þurfi að útkljá þetta mál.

 

Viðstaddir, all stór hópur krakka, sem höfðu verið blandaðir í því hverjum þau héldu með, höfðu nú öll sem eitt snúist gegn honum og á mitt band.

 

Þrátt fyrir aukin stuðning þá fann ég fljótlega að ég var að tapa slaginum, var að missa móðinn og gat vart meir, enda særður. Það var ekkert eftir nema að gefast upp, jú eitt grípa til örþrifaráðs.

 

Hné í pung.

 

Þessi slagur var búinn. Ég vann!

 

Ég var og er enginn hrotti.

 

Seinna þetta kvöld vorum við sem fyrr mestu mátar og djömmuðum saman langt inn í nóttina, slagurinn var að baki með verkjunum.

 

Hvað "málið" var sem útkljá þurfti er enn trúnaðarmál.

 

Ofbeldi, tölvuleikir og Netið - eitt

1. kapítuli.

Það er vont að lesa um og heyra og sjá allt þetta ofbeldi sem á sér stað í okkar litla og annars samhuga samfélagi, það nálgast að vera daglegt brauð að einhver hryllingur berist manni í fjölmiðlum.

 

Mikið er talað um aukna tíðni líkamsárása og að vísbendingar séu um aukna hörku. Það er ráðist á ókunnugt fólk án nokkurrar ástæðu og það barið - „af því bara”. Vopnum er beitt, hnífar og kylfur eru á lofti.

 

Sjálfur er ég viss um að í sögulegu samhengi lifum við á tímum lítils ofbeldis og kem örugglega inn á það síðar í þessum skrifum mínun.

 

Fólk, lært sem og leikmenn, ræða þetta mikla vandamál og leita skýringa. Logandi ljósum.

 

Um sumt eru allir sammála: ástandið er slæmt, talað er um firringu í samfélaginu, aukna firringu þá. Dóp er stórhluti vandans, það telja flestir. En lengi hefur verið og í auknu mæli er bent á tölvuleiki og um tíma hefur Netið setið á sakabekknum líka.

 

Nýleg dæmi um innlegg í þessa umræðu er t.d. að finna í prédikun biskups frá því á nýársdag, en þar kemur fram að sú skoðun biskups að tölvuleikir séu stór hluti vandans. Annað dæmi er að ungur maður í hagsmunaráði framhaldsskólanna er viss um hvar sökina er að finna -„Ofbeldisvæðingin sem kemur í gegnum Netið er orðin augljós ...“ segir hann. Dæmi í þessa veru eru mikið fleiri en ég gef mér ekki tíma í að elta þau uppi til þess að hlekkja þau hér við.

 

Það að benda á samband milli aukins ofbeldis (eins og slagsmála, líkamsárása), ýmissar annarrar afbrigðilegrar hegðunar og tölvuleikja hefur fylgt okkur í um tvo áratugi. Áður en tölvuleikir voru dregnir inni í umræðuna var talað um ljótar kvikmyndir og illt efni í sjónvarpinu og einhvern tíma litlu fyrr þótti rokkið líklegt til þess að afvegleiða ungar sálir. Firring sem það nú var.

 

Það er margt sem getur spilt unglingum og komið þeim í vanda. Kíkið endilega á þessa grein sem birt var í Mbl. 8. marz 1979 - drep fyndið, nánast súrrealískt. Hér er verið að mála skrattann á vegginn, alla leið upp og niður. Í þetta sinn er verið að tala um spilatækjasal af gömlu sortinni á borgarstjórnarfundi.

 

Það hvarflar að mér að mótamæla þessum „aðdróttunum” um að tölvuleikir, bíó, sjónvarp og Netið eigi þátt í auknu ofbeldi í þjóðfélaginu. Þetta er eins og hver önnur kredda. Bull.

 

Og vitleysa.

 

En ég er fyrir rök og umræðu byggða á rökum. Ég er leikmaður í umræðu um ofbeldi og það er langt því frá að ég hafi kynnt mér málið eins ýtarlega og skildi, ég kýs því að taka mildari stöðu. Segi því; að vel megi vera að þessar tegundir nútíma afþreyingar eigi einhvern þátt í að ýta undir ofbeldishegðun en ég stend fast á því að þar er ekki orsakanna að leita. Því fer fjarri.

 

Víðsfjarri.

 

Þessi skrif mín eru til varnar blessarðri tækninni. Vona að sú verði raunin.

 

Áður en ég held áfram þá vil ég segja að mér finnst orðið ofbeldi vera ofnotað - svona nánast eins og það sé beitt ofbeldi.

 

Ofnotkun fylgir deyfð. Deyfð er slæm.

 

Hjarn er snjór og mjöll er snjór, en mjöll er ekki hjarn og hjarn ekki fönn. Ég vil hvetja þá sem fjalla um þessi mál sérílagi á opinberum vettvangi að einfalda ekki um of mál sitt. Ofbeldi er ekki bara ofbeldi og er jafnvel stundum ekkert ofbeldi.

 

Í grein um ofbeldi í læknablaðinu er að finna skilgreiningu á ofbeldi, mér finnst hún góð:

„Ofbeldi er vísvitandi beiting líkamlegra yfirburða eða valds, með hótunum eða beinni valdbeitingu, gegn sjálfum sér, annarri manneskju eða gegn hópi eða samfélagi, sem annaðhvort leiðir til eða er líklegt að leiði til slysa, dauða, sálræns skaða, þroskaskerðingar eða annars missis."

 

Time out! Þótt fyrr hefði verið...

 

Læt þetta duga í bili, klára þessa hugsun á morgun eða hinn.

Lífsnauðsynleg aðgerð kostar 100kr, en samt er hikað!

 

Ákvarðanafælni ráðamanna þessa lands ríður ekki við einteyming! Það er verulega þreytandi að stjórnvöld skulu sí og æ hökta og hiksta þegar taka þarf einfaldar - til þess að gera - ákvarðanir.

 

Fyrir okkur Íslendinga er 100 kall á dag, á mann, í eitt ár, um það bil 11 milljarða (300K * 100 = 30.000K * 365 = 10.950.000K). Eða circa það sem við þurfum til þess að klára tvær lífsnauðsynlegar framkvæmdir.

 

Þessar framkvæmdir eru tvöföldun Suðurlandsvegar frá Reykjavík að Selfossi  og nýr ljósleiðari til annað hvort UK eða USA.

 

Reyndar tæklaði Sturla þetta mál með ljósleiðarann milli jóla og ný árs nánast 100%, svona péerrlega séð. Fyrir þau í samgönguráðuneytinu kom þessi bilun í CANTAT-3 bara á besta tíma. Heppninn!

 

Ég veit ekkert um vegagerð eða rekstur og viðhald vega, en nú til dags lætur maður slík smáatriði ekki hafa áhrif á sig - eftir ofurlitla skoðun þá lítur bísniss planið fyrir Suðurlandsveginn svona út:

 

Stofnkostnaður, lánsfé	7000Mkr
Vextir 3,5%
Lán til 15 ára
Fjármagnsk (afb. + vextir)	620Mkr
Rekstur og viðhald	350Mkr
Samtals kostnaður á ári	970Mkr
Bílar á dag	11k
Veggjald að meðaltali	250kr
Tekjur á ári	1000Mkr
Hagnaður	30Mkr

 

Þetta er vissulega argasta einföldun, en ég hef sterkt hugboð um að eftir að fræðimenn væru búnir að WACC'a þetta og skatta, núvirða og jafnvel þávirða, jafnræða og Evróþvæla væri niðurstaðan sú að dæmið gengi upp. Sísona.

 

Þá að hinni lífsnauðsyninni. Menn eru að spá því að nýr ljósleiðari kosti um 3,5 milljarða. Ég bara nenni ekki að gúggla meira í kvöld þannig að biz planið fyrir botnglerið er byggt á enn veikari grunni en það sem ég gerði fyrir malbikið:

 

Stofnkostnaður, lánsfé	3.500Mkr
Vextir 3,5%
Lán til 15 ára
Fjármagnsk (afb. + vextir)	430Mkr
Rekstur og viðhald	150Mkr
Samtals kostnaður á ári	580Mkr
Nettengingar á Íslandi	110K
Gjald á tengingu á dag	14kr

 

Eða um 450 kall á mánuði per nettengingu að meðaltali! Grín.

 

Raunin yrði svo sú að einstaka netnotendur yrðu lítið eða ekkert varir við þetta. Enda eins gott, þar sem þeir taxtar sem við borgum eftir í dag eru þegar í efri kantinum. Það kæmi í hlut nýrra stórnotenda og neytanda nýrra afurða að greiða gjaldið þegar upp yrði staðið.

 

Ég er svo á því að ef að menn vanda sig, t.d. láta Sjóvá annast vegspottan og Bjögga Thór glerið þá megi gera þetta allt saman fyrir talsvert minna fé.

 

Til þess að koma í veg fyrir þennsluáhrif þessara aðgerða mætti leggja til að fresta framkvæmdum við göngin þarna fyrir norðan - eigum við að segja í svona 3 ár. Setjum þær á klaka og sendum verktakann í jobbið hérna fyrir sunnan. Að því loknu gæti hann haldið áfram að grafa göngin.

 

Þeir eru víst búnir að kroppa sig inn einhverja 300 metra frá austri og 600 að vestan (sem eru u.þ.b. 10% af heildinni). Mér dettur í hug að þangað til framkvæmdir hæfust að nýju mætti nota það sem búið er að grafa í túrisma. Selja fólki í hellaskoðun, halda hellaböll, hella tónleika, messur o.s.frv. Ég tel afar líklegt að þannig væri hægt að hafa meiri tekjur af göngunum en nokkurn tíma af veginum sem mun liggja um þau.

 

Þessi hugmynd er ákaflega góð, þó ég segi sjálfur frá. Sé hún svo borin saman við aðra nýlega hugmynd í svipaða veru þá er hún auðvita, já og líka, náttúrulega hreinasta snilld. Samanburðarhugmyndina átti "maður ársins" Ómars Ragnarssonar. Hún gekk út á að láta fullbyggða stíflu, virkjun af dýrari gerðinni og eitt stk. nánast fullklárað álver af stærri gerðinni standa autt um aldur og æfi.

 

Klikkun?

Neyðarkall frá vigtinni!

Ég var að lesa bloggið hans Ingva Hrafns um Saga Class á bráðamóttöku. Þarna segir hann frá tíðum heimsóknum sínum á Landsann og hversu góðar móttökur hann hefur fengið þar á bráðamóttökunni.

Ég get tekið undir með Ingva, hef sjálfur nokkrum sinnum komið þarna bæði í akjút málum sem aðstandandi og svo í sambærilegum málum og hann - nema hvað það var gallblaðran sem öskraði hjá mér.

Í skoðun læknis þá, þar sem hann spurði mig spjörunum úr - ég var í alveg gasalega smart átfitti, svona risavöxnum LSH nærbuxum og kósý slopp frá sama merki. Hvað um það, spurningarnar voru þessar klassísku, þar með; "Reikir þú?". Jú jú það gerði ég. "Aumingi" heyrðist þá í doksa, hann krotaði eitthvað á blaðið sitt áður en hann vatt sér í næstu spurningu.

Ég held ég hafi blóðroðnað, skömm mín var slík. Ekki eins og ég hafi ekki heyrt þetta eða svipað margoft - frá vinum, kunningjum og sjálfum mér. "Aumingi" afl orðsins þá og þarna var ótrúlega magnað.

Þennan dag misstu bæði R.J. Reynolds Tobacco Company og Ríkissjóður góða mjólkur kú.

Af gallblöðrunni er það að segja að hún fékk að kenna á þessu rugli í sér. Veinar ei meir.

Síðan eru liðin 2 ár og 16K.

Fór á vigtina í gær, hún sendi frá sér neyðarkall. Þetta varð til þess að vegslóðinn norðan við Rauðavatn fékk að kenna á því í kvöld - hann tók á sig þung spor. Hefðu mátt vera fleiri, Andri og Zorró tókum skokkið með mér og fundu vart fyrir mæði, á meðan að ég stóð á öndinni.

Á vigtinni stóð STÓRUM RAUÐUM stöfum 112.

Var hjá Kalla í Esju seinnipartinn í dag, átti þar leið framhjá stóru vigtinni - þetta er alvöru græja svona "industrial streingth" tölvudæmi, ræður sennilega við naut á fæti. Þar var fyrri mæling staðfest.

Persónulegt met hefur litið dagsins ljós, óvelkomið vissulega en ótvírætt met. Staðfest. Þetta er met sem ég ætla mér að tryggja að fái að standa um ókomna tíð.

Annars er ég aumingi.

12% hjóna voru Nethjón

Ég er að skrifa smá hugleiðingar er varða tæknistefnu okkar Íslendinga, við þá iðju hef ég rekist á fjölmargt athyglivert. Til dæmis þessa tölfræði á McKinsey Quarterly:

• 12% nýrra hjóna í BNA árið 2005 kynntust á Netinu.
• Meira en tveir milljarðar nota farsíma í dag.
• Við sendum meira en 9 trilljónir t-pósta á ári.
• Gerðar eru um milljarður leita á Google á degi hverjum (og er helmingur þeirra á ensku).

Nú er bara að vona að við gerum betur á árinu 2007.

 

Árið öll.

Aftaka sad man. Símamyndbandið af aftökunni.

Gæði þessa myndbrots sem tekið er á farsíma, eru döpur - það er tæknilegs eðlis. Enn daprara er innihaldið, háttalaga mannanna - það er mannlegs eðlis.

 

Ég er fjarri, víðsfjarri þessum atburðum, í engu sambandi við þann veruleika og tíðaranda sem ríkir þarna niður frá og því ekki mitt að dæma háttalag þessara manna eða athöfnina sem slíka.

 

Það er ódýrt að segja að þetta dæmi sig sjálft. Múgæsingur er öflugt fyrirbrigði - hef oft fundið það á eigin skyni. 

 

 

Myndir af aftöku Saddam teknar með síma

Sad man Saddam

 

Dauðadómur finnst mér réttur sem efsta stig dóms yfir ómennum. En ég veit ekki hvort ég sé fylgjandi fullnustu dómsins - næ ekki að klára þá hugsun.

 

Þegar ég horfi á bíómynd, eða les bók, þar sem ljóti kallinn er drepinn þá kemur svona "Yes! Hann átti það skilið" hugsun upp í hugann. Réttlætinu fullnægt - gleðin verður meiri í réttu hlutfalli við hversu kvikyndislegur ljóti kallinn var búinn að vera í aðdragandanum. Ætli þessi gleði sé ekki grunnhvöt grimmrar skepnu sem maðurinn er - má vera að hún teljist vera frumstæð, en hún er þarna.

 

Saddam Hussein var ógeðslega ljótur kall og hann átti það svo sannarlega skilið að vera líflátinn - en samt veit ég ekki hvað mér finnst um aftökuna. Í alvöru þá hef ég verið að rembast við það að komast að niðurstöðu frá því að ég sá fréttina á Sky í nótt.

 

Nú er ég ekkert að reyna að hugsa þetta út frá taktískum vinklum. Til dæmis; jú betra að láta kallinn lifa þannig að hann verði ekki gerður að píslarvotti og til þess að forðast þær róstur sem líklega munu fylgja í kjölfarið.  Í frétt Mbl.is er komið inn á þetta "Evrópusambandið fordæmdi í dag aftöku Saddams Husseins, fyrrum forseta Íraks, og sagði að hún gæti aukið á flokkadrætti í landinu." og þetta „Aftakan gæti einnig haft áhrif á framtíð Íraks, einkum vegna þess að framkvæmd réttarhaldanna yfir Saddam hefur sætt harðri gagnrýni".   

 

"Gæti haft áhrif...", dæmalaust rugl er þetta, auðvita mun hún hafa áhrif á framtíð landsins. En það að kvikyndið hefði verið látið lifa hefi líka haft áhrif á framtíð landsins - trúi ég. 

 

Og svo "... einkum vegna þess að framkvæmd réttarhaldanna ... sætti harðri gagnrýni", þvæla er þetta.  Réttarhöld yfir þessum manni hefðu undur engum kringumstæðum getað farið fram án gagnrýni, án ásakana um órétt. Aldrei.

 

Væntanlega skýrast "erfiðleikar" mínir, tilfinningalegur doði og getuleysi til þess að leiða þessa hugsun til enda með rökum, af fjarlægð minni við raunveruleika þessara atburða. Ég næ bara ekki að plögga mig inn í þetta rugl þarna niðurfrá.

 

Fulljóst er að sama gildir ekki um Sunní-músliman í Tikrit sem nú æðir um götur, skjótandi upp í loftið æsandi samferðamenn sína upp í hefnd, heilagt stríð. Hann er plöggaður. En trúið mér hann var og er ekkert á móti aftökum. Bara þessari aftöku, á þessum manni. Ljóta kallinum Sad man.

 

Sad man Saddam var heldur ekki á móti aftökum, aldeilis ekki. Hann og hans menn stunduðu þær stíft - án sektar fórnarlambsins, án raunverulegs dóms.

 

 Kill 'em all.

Evrópusambandið fordæmir aftöku Saddams

Ríkið í stranga megrun - það er málið.

Ég fæ reglulega t-póst frá The McKinsey Quarterly, sem er vefrit ráðgjafafyrirtækisins McKinsey & Company. Einatt rekst ég á athyglisverða punkta í þessum pósti, sjaldnast gefur maður sér þó tíma til þess að kynna sér hvað býr að baki, að sökkva sér í efnið.

 

En þegar tenging (bein eða óbein) er á milli þessara punkta og þess sem ég er þegar á kafi í, þá elti ég þá. Í dag kafaði ég svolítið á eftir þessu:

 

Change in Germany's population over the age of 75 from 2005 to 2015: 33%

Increase in tax burden needed to maintain current benefit levels for Germany's future generation: 90%

 

Og sömu tölur fyrir Japan:

 

Change in Japan's population over the age of 75 from 2005 to 2015: 36%

Change in Japan's population under the age of 5 from 2005 to 2015: -13%

Increase in tax burden needed to maintain current benefit levels for Japan's future generation: 175%

 

Horfurnar fyrir þessar tvær þjóðir virðast ekki góðar. Breyting á aldurssamsetningu samfélaga er að verða eða er orðið risavaxið viðfangsefni (vandamál). Á sama tíma og að við blasir sprenging í umsvifum í heilbrigðis- og ummönnunargeiranum þá er almenn krafa um að ríkið fari í alvöru megrun. "Small government" er málið í dag, hefur reyndar lengi verið, það átta bara ekki allir sig á þessu. Skrýtið sem það er!

 

Til að mynda vinna 30% Svía hjá opinberum aðilum (tvöfalt fleiri en í Þýskalandi) og framleiðni sænskra ríkisstarfsmanna er sú minnsta innan OECD (...hvað varð um draumamódelið). Það einfaldlega blasir við Svíum að fækka opinberum starfsmönum. Á sama tíma eldist sænska þjóðin hratt og þegar er bullandi atvinnuleysi. Hvernig ætla þeir að takast á við þessar breytingar?

 

Það er engin leið fyrir þjóðir heims að takast á við aldur- og heilbrigðisviðfangsefnið með "business as usual" nálgun!

 

BaU væri eitthvað á þá leið að hrúga upp steinsteypu, sérsniðinni en samt með fjölnota ívafi fyrir eldriborgara og sjúklinga og hrúga fólki inn í þessar hrúgur bæði til að "njóta" og til þess að vinna.  Til að mæta kostnaði eru skattar hækkaðir svona við og við, ja bara eins og þörf er á.

 

Ef einhverjir tækju nú upp á því að mótmæla aukinni skatttöku þá væri svar BaU pólitíkusana eitthvað á þessa leið; "vilt þú sjá þá sem byggðu upp þetta land, gerðu það að því sem það er, í sárri eymd hu? Nei ekki það, einmitt. Þetta fólk á skilið að við sjáum til þess að það eigi áhyggjulaust ævikvöld, er það ekki? Já þú ert sammála því, ha!". Það er nú líkast til.

 

Borga og brosa.

 

Snillingur sem ég, veit hver er undirstaðan að lausn þessa vanda.

 

Leiðin að aukinni framleiðni hjá opinberum starfsmönnum mun fyrst og fremst liggja í gegnum:

• úthýsingu verkefna

• aukna nýtingu upplýsingatækni

• stór aukið gegnsæi í stjórnsýslu (einföldun regluverks, opnari (eða jafnvel opin) stjórnsýsla, nýting upplýsingatækni)

• stór aukin sjálfsþjónusta (gegnsæi og upplýsingatækni)

 

Tímar stórra breytinga eru í nánd. Þeim þjóðum mun ganga best í framtíðinni sem tekst að skapa umhverfi þar sem þjóðin er nægilega örugg með sig, þannig að fólk berjist síður/minna á móti nauðsynlegum breytingum í samfélaginu.

Ég velti því fyrir mér hvernig við Íslendingar stöndum, hverjar eru horfurnar hér varðandi öldrun samfélagsins? Hversu mikið þarf að auka skattbyrði hér næstu 15 árinn ef við viljum hafa hlutina í svipuðu fari og í dag? Mér segir svo hugur að við séum í þokkalegum málum í samanburði við aðra.

 

Talandi um stjórnun breytinga - hvernig erum við Íslendingar í stakk búin til þess að takast á við þessar breytingar? Dæmin með Flugstoðir ohf. og Matís ohf. eru ekki góður vitnisburður.

Generalt flottur náungi...

Hefði ég verið spurður, humm... ég var spurður, hvern ég teldi að yrði fyrir valinu sem íþróttamaður ársins þá var svar mitt beint af augum; Eiður Smári. Vonaði þó að Birgir Leifur yrði fyrir valinu. Fannst að varla kæmu aðrir til greina (þröngt sjónarhorn - býst ég við).

Brosti í kampinn þegar Eiður kom inn annar - minn maður var þá með'a eftir allt. En sussum svei Guðjón Valur var'ða.

Vonbrigði já, stór nei.

Nei, einfaldlega vegna þess að Guðjón Valur er hrikalega flottur íþróttamaður. Sá handboltamaður sem mér finnst að jafnaði skemmtilegast að fylgjast með. Ég held líka að hann sé flottur náungi svona general. Hann er vel að valinu kominn.

Sá að einhverjir eru að benda á að eiginlega engir séu að horfa á handbolta í heiminum og þess vegna sé þetta val barasta argasta hneyksli.

Það er verið að velja íþróttamann ársins á Íslandi, ekki satt? Á Íslandi skipar handbolti sinn sess, ekki satt?

Til hamingju Guðjón Valur. Biggi koma svo á túrnum á næsta ári.

 

Guðjón Valur íþróttamaður ársins 2006

Flottar tölur!

Þetta er rosalega spennandi tölfræði! Ætli það sé hægt að fá svona virkan vefpart á desktoppinn sem sýnir talninguna læf?

Æi hvað ég óska þess heitt og innilega að þetta fólk geti farið að bera klæði á vopn sín og hætt þessu ands... rugli.

And they lived happely ever after.

Fleiri Palestínumenn og færri Ísraelar féllu á þessu ári en því síðasta

Vanhæfur Sigmundur Ernir ...

Fyrir tilviljun rakst ég á hugleiðingar Stefáns Einars guð- og siðfræðinema um vanhæfni Sigmundar Ernis Rúnarsson í svo kölluðu Byrgismáli. Hann er eitthvað að velta því fyrir sér hvort að einhver ótilgreindur meðlimur úr fjölskyldu SER hafi verið í meðferð í Byrginu. Þetta hafi víst verið "á sínum tíma". Niðurstaða hans er að ef svo hafi verið (sem hann innilega vonar að eigi ekki við rök að styðjast) þá sé SER "algjörlega vanhæfur til þess að fjalla um málefni Byrgisins" .

 

Ég var að velta því fyrir mér hvort það væri ekki eðlilegt að allir starfsmenn á öllum fréttastofum nær og fjær á skerinu geri tæmandi venslatré. Eðlilegt væri að nánustu vinir og absalút allir velgjörðamenn séu hafðir með á hríslunni. Með þessu móti ætti fólk að getað áttað sig á persónutengslahagsmunum fréttamanna og fylgiliðs.

 

Menn og konur vinni síðan í því að hengja við hvern einstakling í trénu lista yfir hvar viðkomandi hafi borið niður í samskiptum sínum við heilbrigðiskerfið, menntakerfið, dómskerfið, já barasta öll okkar kerfi. Þannig er hægt að fá flotta yfirsýn yfir kerfissamskiptahagsmunatengsl, sem oft eru afar varasöm. Á stundum jafnvel hættuleg óreyndum fréttamönnum. Þess eru víst ljót dæmi.

 

Nauðsynlegt er að hafa lista yfir helstu eigur alls þessa fólks. Enda alþekkt að ef menn eiga eitthvað þá myndast oft efnisleghagsmunatengsl. Slík tengsl eru afdráttalaust hættuleg, jafnvel reyndustu fréttasnápum eins og SER. Nær þessi hætta víst langt út fyrir raðir fréttamanna, hefur mér verið sagt.

 

Stefáni er nokkur vorkunn - vanhæfni á Íslandi er erfið umræða. Í fullri alvöru þá er þörf á því að við Íslendingar finnum okkar plan í þessum málum. Er ekki hugsanlegt að við þurfum að lifa við rýmri reglur en aðrar þjóðir í þessum efnum?

 

Stefán treysti sér ekki til þess "... að taka afstöðu til þeirra ásakana sem varpað hefur verið fram á hendur Guðmundi Jónssyni, ég tel að dómsstólar eigi að taka á ásökunum af þessu tæi ...", þetta er gott og blessað. 

 

Ég hins vegar treysti mér alveg til þess að taka afstöðu í málinu, en mín afstaða er ekki tekin með. Ástæðan; ég hef átt og á í "ástarsambandi" við Sigmund Erni, hefur þetta samband okkar staðið órofið í tæpa tvo áratugi. Það gerir mig augljóslega vanhæfann til þess að hafa skoðun á umfjöllun hans og hans fólks um nokkurn hlut.

 

Í ljósi þessara ástarhagsmunatengsla skulu öll orð mín hér að ofan dæmd dauð og ómerk. Til þess þarf enga dómstóla. Eða hvað?

Time og maður ársins, 2. vers.

Ég er golfari, hef verið það lengi. Er skít sæmilegur í sportinu. En hvað hefur það með val Time á manni ársins að gera?

kylfingur.is, nafnleynd og ritskoðun

Pælingar Time í tengslum við valið á manni ársins urðu til þess að ég fór að hugleiða nokkur atvik sem ég hef nýlega verið þátttakandi og áhorfandi að. Atvikum sem eru einhvernveginn svo yndislega á skjön við þá hugmyndafræði sem er grunnurinn að niðurstöðu Time. 

Ég byrja á því sem ég hef verið áhorfandi að.

kylfingur.is er helsti vefur um golf á íslensku, þarna má fylgjast með atburðum úr golfheiminum og má segja að þetta sé eina virka fréttaveitan fyrir íslenskt golf. Á kyflingur.is er jafnframt að finna spjallþjónustu eða "spjallið" eins og það heitir í daglegu tali kylfinga. Þetta er vinsæl þjónusta. Vinsældir sínar má spjallið rekja til annara þátt en að þjónustan sé tæknilega flott, af vönum væri hún sennilega dæmd frumstæð. Mjög svo.

Ég hef verið neytandi (áhorfandi) af spjallinu frá því að það komst á legg - í nokkuð stífri neyslu á tíðum. En stundum gleymi ég spjallinu svo vikum skiptir, er síðan minntur á það af einhverjum og fylgi þá þeirri umræðu eftir.

Nýverið hafa verið í gangi umræður sem ég hafði áhuga á að fylgjast með. Umræðan virtist svo eldfim á köflum að aðstandendur kylfingur.is sáu ástæðu til þess að taka þátt, ekki með því að leggja til efni - ó nei - heldur með því að láta efni hverfa. Sprenghlægilegt. En ef maður hugsar málið þá er það ekkert til þess að skemmta sér yfir.

Spjallið á kylfingur.is er opið; hver sem er getur lesið það, fólk getur stofnað til nýrra efnisþráða að vild og skrifað þar inn undir eigin nafni eða dulnefni. Fólki er frjálst að skrifa um hvað sem er. Að því er virðist.

Time er m.a. að viðurkenna og upphefja aðila sem skapa slíkan vettvang og auðvitað sérstaklega það fólk sem tekur þátt í opnum skoðanaskiptum á slíkum vettvangi. Eða eins og þar er ritað; "It's a tool for bringing together the small contributions of millions of people and making them matter."

Blogg og spjallrásir hafa umtalsverða kosti umfram galla - þetta fullyrði ég einfaldlega sísona. Ætla mér ekki að rökstyðja það neitt sérstaklega. Nema hvað að benda á, fullyrðingunni til stuðnings, að viðlíka þjónustur eru gríðarlega margar um heim allan. Þeim fjölgar hratt og þær eru mikið notaðar - meira í dag en í gær, meira á morgun en í dag.

Hugmyndin eða krafan um að leyfa ekki innlegg fólks sem ekki er vitað hvert er, kemur oft upp á slíkum þjónustum (sem eru þá opnar), það má segja að hún sé dæmigerð.  Dæmigerð fyrir hvað?  Misskilning, vanþroska, heimsku eða kannski  snilli, þroskaðan félagslegan skilning ... ?

Svari hver fyrir sig!

Ég tel að ekki eigi að verða við slíkum kröfum. Skrif "óþekkta golfarans" eru t.d. stór hluti af spjallinu á kylfingur.is, í senn lífæð hans og næring.

Oft bregður við, svo oft að það telst líka dæmigert, að aðilar á spjallrásum kalla eftir því að fólk hegði sér,  jamm... eins og fólk. Þetta er skiljanlegt, en sennilega vita gagnslaust.

Almenna reglan er að við eigum að virða hvert annað og þar með auka virðingu þessa samfélags í heild sinni. Þeir sem brjóta þessa reglu dæma sig sjálfir. Mitt ráð til fólks sem lætur ruglið fara í taugarnar á sér er að leiða slík skrif einfaldlega hjá sér. Önnur viðbrögð gagnast vart. Að rökræða við slíka aðila er eitthvað sem enginn ætti að gera.

Hvers vegna kýs fólk að láta skoðanir sýnar í ljós undir dulnefni? Ég veit svo sem ekki hvert svarið er, en ég get látið mér detta ýmislegt í hug.  Ég kýs að skrifa í skjóli nafnleyndar vegna þess að ég:

- vil koma af stað slúðri!
- vil "drulla" yfir náungann!
- er hræddur við að það sem sé ég segi verði notað gegn mér.
- er að segja eitthvað sem ég "má ekki" segja!
- er feimin(n)!
- á erfitt með að koma fram stöðu minnar vegna!
- hef marg oft lýst því yfir að mér finnst púkó að skrifa á svona vefi og vill ekki að nokkur viti að ég sé að því!
- ...

Kjósi hver fyrir sig!

Almennt séð finnst mér innlegg frá þekkjanlegum aðila vera mikilvægari og merkilegri en hin sem koma frá óþekktum. Það skildi enginn misskilja mig, ég er ekki að segja að skoðun án andlits sé einskins virði. Nafnleysið gerir umræðuna ekki gagnslausa. Alls ekki.

Ég kýs að skrifa í eigin nafni vegna þess að ég vill taka þátt í umræðunni sem einmitt ÉG.

En ég er eindreginn stuðningsmaður þess að fólk geti verndað nafn sitt í svona þjónustum, hvort sem það er þeirra eigið nafn eða tilbúið auðkenni sem viðkomandi hefur kosið sér í Netheimi. Hér á ég við að hægt sé að skrá sig á nafn og taka það frá þannig að aðrir geti ekki skrifað undir því nafni. Að við getum treyst því að "golfari" sé sami "golfari" á milli lína. Þetta er í raun forsenda þess að hægt sé að taka umræðu alvarlega. Þessu þarf kylfingur.is að kippa í liðinn.

Þetta er spurning um að menn geti auðkennt sig - áfram er mér sama hvort menn skrifa undir dulnefni eða ekki. Ég trúi því að nafnleynd verði til þess að fleiri sjónarmið komi fram. Á móti er hættan vissulega sú að umræðan verði óvönduð og útþynnt.

En á kylfingur.is standa menn frami fyrir öðru vandamáli sem er öllu alvarlega og er m.a. ástæða þess að ég er að setja þessi orð niður.

Það að geta auðkennt sig er til lítils ef trúverðugleiki þeirra sem reka þjónustuna er lítill eða hreinlega ekki til staðar. Trúverðugleika sínum hefur kylfingur.is tapað með því að stunda ritskoðun! Um þetta eru mörg dæmi og geta margir vitnað þar um.

Virkt eftirlit er gott mál - en því skyldi ekki ruglað saman við virka ritskoðun. Eftirlit snýst um að vernda þjónustuna (og notendur hennar) í samræmi við fyrirfram ákveðnar reglur og viðmið. Ritskoðun er geðþótta síun á umræðu, þar sem ákveðnum sjónarmiðum eða ákveðinni umræðu er ekki leyft að koma fram eða eiga sér stað. 

Hvernig á að vera hægt að treysta aðila sem stundar slíkt til þess að annast opna umræðu eða fyrir jafn viðkvæmum hlut og persónuleynd er? Það er af og frá að það sé hægt!

Ég sé aðeins eina leið fyrir aðstandendur kylfingur.is til þess að byggja upp traust. Þeir verða að semja og birta vinnureglur (Code of Conduct / Terms of Use / Privacy Policy) um hvernig þeir hyggjast standa að rekstri þessarar þjónustu.

Það er svo verulega athyglivert að Mbl er ekki með slíkar reglur fyrri bloggið - sjáanlegar.

Jólakveðjan sem varð að úlfalda

Dóttir mín fékk þessa kveðju frá Dominos og var hún lesin yfir rjúpurnar. Viðbrögð hennar voru eitthvað á þá leið að það væri nú slæmt að vera komin á jólakortalista bökukompanís, það segði sitt um viðtakandan. Viðstaddir hlógu - ekki meira gert úr því.

En svo byrjar ballið, málið allt í einu orðið alvarlegt. Jóhannes Gunnarsson kominn á skjáinn í nokkrum ham. Já þessi kveðja var lýsandi dæmi fyrir það hvernig ósvífnir kallar í bisness svífast einskis.

Ég og frúin tókumst aðeins á um málið, hún er á því að þetta sé nettur dónaskapur - svona á okkar helgustu stund. Ég er sammála þeim Agli, Stefáni og Sigmari finnst ástæðulaust að gera of mikið úr málinu. En samt; Dominos vegna þá hefðu þeir gert miklu betur ef þeir hefðu tímasett þessa aðgerð sína öðruvísi. Það hefst ekkert gott uppúr því að pirra viðskiptavininn.

Síðan má velta því fyrir sér, svona ef maður vill vera extra leiðinlegur, hvort að Dominos hafi aflað sér heimildar til þess að nota símanúmerinn sem þeir skrá hjá sér þegar fólk verslar af þeim pizzu í þessum tilgangi?